“Lokale politici, luister naar de jongeren!”

Op 14 oktober zijn er lokale verkiezingen in alle steden en gemeenten in ons land. In iedere stad discussiëren kandidaten over andere thema’s, elke gemeente kent haar eigen, lokale twistpunten. Toch zijn sommige onderwerpen overál belangrijk: Plan International België vraagt, van Knokke tot Aarlen, van Charleroi tot Antwerpen, aandacht voor een veilige openbare ruimte, een focus op gendergerelateerd geweld, en respect voor de stem van jongeren. 

In navolging van het verkiezingsmemorandum dat Plan International België dit voorjaar publiceerde in de aanloop naar de regionale, federale en Europese verkiezingen, herhaalt de ngo enkele belangrijke eisen ten aanzien van onze toekomstige lokale overheden. 

Zorg voor een veilige openbare ruimte voor iedereen 

“Het klopt dat wij, meisjes in Brussel, vaak eerder naar huis terugkeren ‘s avonds, dat we een andere route nemen om bepaalde plaatsen te mijden... We letten ook op wat we aantrekken”, getuigt Juliette (15). Cijfers van Plan International België zijn duidelijk: 91% van de meisjes en jonge vrouwen werd al eens slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag in de publieke ruimte. Ander onderzoek(*) leert dat 57 procent van de meisjes, en 43 procent van de jongens, zich onveilig voelt. ​ Het is bij uitstek aan de lokale overheden in dit land om te zorgen voor veiligheid in de openbare ruimte. 

“Via het project Safer Cities – ondertussen uitgerold in 12 steden en gemeenten (**) – ondersteunden we lokale overheden om het onveiligheidsgevoel in kaart te brengen”, zegt Wouter Stes (beleidsverantwoordelijke bij Plan International België). “Het is pas als je weet wáár jongeren zich niet veilig voelen, dat je als lokale overheid effectief aan het werk kan gaan.” 

Een veilige openbare ruimte zorgt ervoor dat jongeren – in het bijzonder meisjes – zich kunnen en durven verplaatsen. “4 op de 10 slachtoffers geeft aan dat seksuele intimidatie een fundamentele invloed heeft op hun bewegingsvrijheid”, weet Wouter Stes. “Een veilige openbare ruimte is een openbare ruimte waarin we ons allemaal vrij kunnen bewegen.” ​ 

Investeer in de opleiding van onder meer politie en andere gezagsfiguren ​ 

“In ons verkiezingsmemorandum, dat we samen met jongeren schreven, staat dat het cruciaal is om politieagenten, personeel van het openbaar vervoer en andere contactpunten op te leiden zodat ze slachtoffers van seksuele intimidatie en geweld correct kunnen ontvangen en begeleiden”, zegt Wouter Stes. “Die eis kunnen we vandaag letterlijk hernemen ten aanzien van de lokale politici.” ​ 

Het zijn immers de steden en gemeenten die verantwoordelijk zijn voor de lokale politie, het gemeentelijk onderwijs, de jeugddienst, de sociale diensten... De medewerkers daar hebben een essentiële rol ten aanzien van de burgers, óók als die met klachten omtrent gendergerelateerd geweld aanklopt. 

Maar vergeet de jongeren zélf niet, benadrukt men bij Plan International België. “Jong geleerd is oud gedaan. Net daarom is het belangrijk om kinderen en jongeren op de lagere school, in het middelbaar, maar ook in het jeugdhuis, in de bibliotheek of de sportclub te leren over hun rechten, over gendergelijkheid, over seksueel consent, over hoe je kan reageren wanneer je getuige bent van grensoverschrijdend gedrag”, klinkt het bij Wouter Stes. 

Kies resoluut voor jongerenparticipatie 

Vooraleer jongeren 18 jaar zijn, mogen ze hun stem (nog) niet uitbrengen bij lokale verkiezingen. Toch is het belangrijk dat steden en gemeenten luisteren naar jongeren en hun grieven, óók als het gaat over ‘volwassen’ thema’s. “Lokale overheden kunnen jongeren of jongerenorganisaties raadplegen bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van hun beleid – elders gebeurt het al. Maar jongerenparticipatie is méér dan vragen hoe ze de lokale speeltuin zouden willen invullen: jongeren hebben recht van spreken als het gaat over de inrichting van de publieke ruimte, de inspanningen op vlak van ontwikkelingssamenwerking, het - waarom niet? - financieel beleid. We vragen daarbij expliciet om ook meisjes te betrekken en om leden van kwetsbare groepen aan te moedigen hun stem te laten horen. Alleen zo kunnen lokale overheden hun specifieke ervaringen en noden meenemen in het beleid.” ​ 

“De verkiezingen gaan in elke stad of gemeente over andere thema’s. In al die diversiteit willen wij als Plan International België aandacht vragen voor een aantal fundamentele rechten van kinderen en jongeren. Zorg ervoor dat ze zich veilig kunnen verplaatsen. Help hen wanneer ze slachtoffer zijn van intimidatie of geweld. En luister naar hen wanneer beslissingen genomen worden over hoe de stad er morgen en overmorgen zal uitzien”, zo concludeert Wouter Stes. “Lokale politici, luister naar de jongeren.” 

(*) https://jeugdonderzoeksplatform.be/project/facts-figures-onveiligheidsgevoelens/ 

(**) Volgende steden deden/doen mee aan het Safer Cities-project van Plan International België: Antwerpen, Beringen, Brugge, Brussel, Charleroi, Gent, Kortrijk, Lokeren, Menen, Oostende, Sint-Niklaas, Turnhout. Plan International België voert op dit moment ook gesprekken met twee andere gemeentebesturen.